Typ strażnika

Eksperyment więzienny Philipa Zimbardo jest jednym z najgłośniejszych badań na gruncie nauk humanistycznych. Nikt nie spodziewał się, że głębokie przekonanie o faktycznym pobycie w więzieniu tak głęboko zakorzeni się w psychice uczestników eksperymentu. Istotne z punktu widzenia wyników badania jest również to, jak szybko sytuacja ta znalazła odzwierciedlenie w zachowaniu obydwóch badanych grup – zarówno strażników, jak i więźniów. Wśród strażników można wyróżnić trzy podstawowe typy zachowań.

Pierwsza grupa starała się w miarę możliwości nie krzywdzić więźniów. Czasami udzielali im drobnych przysług. Przedstawiciele drugiej spośród grup traktowali swoich więźniów surowo, ale sprawiedliwie. Trzecia zaś wykazywała wyraźną satysfakcję, spowodowaną znęcaniem się nad więźniami.

Co ciekawe, wcześniejsze testy psychologiczne nie wykazały u żadnego spośród uczestników projektu skłonności sadystycznych. Należy również zaznaczyć, że wybierając ochotników eksperymentu, Zimbardo dobierał tych o zdrowej kondycji psychofizycznej i bez kryminalnej przeszłości. Ważne jest też to, że wszystkich strażników łączyła jedna cecha – posłuszeństwo wobec zwierzchników. Ani przez chwilę nie poddawali oni pod wątpliwość swojej roli.

Nie zastanawiali się, kim są osoby uznawane przez nich za więźniów. Czuli się zobowiązani do wymierzania im kary.